Postaci historyczne – ród Zaliwskich

Na przełomie XV/XVI szlachta herbu Junosza osiadła w Zaliwiu zaczęła posługiwać się nazwiskiem Zaliwscy. Już wtedy dobra Zaliwie zostały podzielone na części Piegawki i Spinki, co nie przysłużyło się wzrostowi znaczenia ich właścicieli. Znalazły się jednak postaci wyróżniające się sprawowanym urzędem i posiadanym majątkiem. Ród Zaliwskich szczytowy rozkwit przeżywał w XVI wieku, ciesząc się poparciem ziemi liwskiej licznie reprezentowali ją na sejmach i elekcjach I Rzeczpospolitej. W XVII wieku, żaden z Zaliwskich nie był już posłem co wskazuje na bezpowrotną utratę przez ród znaczącej pozycji. Jeszcze w 1648 roku pod elekcją króla Jana Kazimierza podpisało się aż 25 Zaliwskich, zdecydowanie najliczniej reprezentujących ziemię liwską.

Jan Piegawka herbu Junosza – szlachcic, w 1476 roku otrzymuje południową cześć dóbr zaliwskich, które w przyszłości będą nosić nazwę Zaliwie Piegawki.

Jan Spinka (Wspinka) herbu Junosza – szlachcic, w 1476 roku otrzymuje północną cześć dóbr zaliwskich, które w przyszłości będą nosić nazwę Zaliwie Szpinki .

Michał Zaliwski – tenutariusz Goszczyna, kasztelan i starosta liwski, wojski warszawski.

Dziersław Zaliwski – stolnik czerski i kuchmistrz królewski (1512), burgrabia zamku królewskiego w Krakowie (Wawel), podkomorzy ciechanowski (1518).

Andrzej Zaliwski syn Michała – kasztelan liwski, kasztelan wiski, podskarbi książąt mazowieckich (1511).

Piotr Zaliwski syn Andrzeja – student Uniwersytetu Krakowskiego (1513), tenutariusz książęcy (1518), starosta warszawski (1520), wojski liwski (1522-1526).

Feliks Zaliwski – dworzanin, podkomorzy liwski (1524-1526).

Bartłomiej Zaliwski – chorąży liwski, podstarości warszawski (1573), student Akademii Krakowskiej. W 1573 roku poseł z Mazowsza na sejm konwokacyjny (w czasie bezkrólewia).

Józef Zaliwski – urodzony w 1797 na litewskiej Żmudzi. Aktywny uczestnik Powstania Listopadowego, kierował atakiem na Arsenał w Warszawie. Po upadku powstania wyemigrował do Francji. Po powrocie do kraju rozpoczął organizowanie w 1833 roku oddziałów powstańczych. Działania te nie wznieciły planowanych masowych walk, zakończyły się aresztowaniami i straceniami. Sam Zaliwski został skazany przez władze rosyjskie na powieszenie. Po amnestii wyjechał do Francji, gdzie zmarł w 1855 roku.

W czasie zaboru rosyjskiego przeprowadzono akcję legitymowania (udowodniania) szlachectwa. Rosjanie chcieli w ten sposób zmniejszyć stan szlachecki. Ustalono szereg kryteriów, które musiały spełniać rodziny uważające się za szlacheckie. Najważniejsze kryteria to prawowanie urzędów przed 1795 rokiem oraz posiadanie przynajmniej całej wsi. Ród Zaliwskich spełnił te kryteria, czyli wylegitymował swoje szlachectwo.

Tomasz Zaliwski – urodzony w 1929 roku w powiecie parczewskim, zmarły w 2006 roku w Warszawie. Ukończył w 1955 roku Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. Przez kilka dekad był aktorem teatralnym, filmowym i radiowym. Prywatnie był mężem aktorki Teresy Lipowskiej.

W 2002 roku w Polsce mieszkało 400 osób o nazwisku Zaliwski/Zaliwska. Powyżej mapa rozlokowania Zaliwskich w Polsce z podziałem na powiaty. Nie jest niespodzianką największe zagęszczenie w powiecie siedleckim w okolicach gniazda rodu. Zaliwscy mieszkający w pozostałych regionach kraju to efekt kilkuwiekowej migracji powodowanej wieloma czynnikami.

Czytaj dalej: Majątki rodu Zaliwskich

Opracowano na podstawie:

• Pacuski K., Materiały do słownika historyczno-geograficznego ziemi liwskiej w średniowieczu i w XVI wieku, Warszawa 2015
• Witczuk W., Szkice do dziejów zachodnich przedproży Siedlec, Cisie-Zagrudzie 2002-2012
• Żaboklicka A., Zmiany w strukturze drobnej własności szlacheckiej w XV-XVI w. na przykladzie ziemi liwskiej, Przegląd Historyczny 1958