Opole (struktura)

Była to wspólnota plemienna zajmująca określone terytorium porównywalne do obszarów dzisiejszych gmin. Na ziemiach polskich pierwsze opola powstawały we wczesnym średniowieczu. W skład opola wchodziło kilka-kilkanaście osad. Mieszkańcy gospodarowali oddzielnie ale eksploatowali wspólne zasoby np. lasy, pastwiska czy wody.

Władze w opolu sprawowała starszyzna wybierana spośród mieszkańców. Starcy sądzili oraz wydawali decyzje na podstawie prawa zwyczajowego. Decyzje wymagające zgody całej wspólnoty podejmowano na wiecu. Opole miało w obowiązku ściganie przestępców przebywających na terenie opola, starszyzna mogła go skazać lub wygnać poza opole (banicja). Opole ściągało daniny na rzecz księcia. W czasie wojny opola łączyły swoje siły tworząc oddziały, których zadaniem była tylko obrona terytorium opola.

Na bazie opól władze kościelne zakładały pierwsze parafie.